Lent – Berlijn: 769 kilometers oostwaarts

Lent – Berlijn (19 – 25 november 2024)

Ik ben onlangs verhuisd naar Lent, en een van de eerste dingen die ik dan wil doen, is een enorme fietstocht ondernemen met precies dat nieuwe startpunt als startpunt. Steeds als ik door het dorp of rondom ons huis aan het wandelen of fietsen ben, komt de gedachte op dat hier die geweldige tocht naar Berlijn is begonnen. Het is dus mogelijk om de tijd die ons op deze aarde gegeven is, te besteden aan een fietstocht die deze plek als aanvang kent, en de hoofdstad van Duitsland als eindpunt. Elke keer als deze gedachte, of varianten daarop, mij komt vergezellen, ben ik daar verheugd over. Des te meer, omdat die herfstige fietsvakantie, die veel te lang was uitgesteld, bijzonder mooi was! Een verslag.

Oostwaarts Dag 1: Lent – Münster (152 km, 177 hoogtemeters).
Onder een grijs wolkendek, een miezerig buitje, temperaturen die schommelden tussen 7 en -0 graden (dat stond althans aangegeven op zo’n bord ergens bij een tankstation) en een zwakke tot matige westenwind vertrok ik deze morgen gepakt en gekleed in meerdere laagjes, waaronder merinowollen shirts, in oostelijke richting. In zeven dagen naar Berlijn, is het plan. Ik heb het serieus niet echt koud gehad vandaag. Laagjes, beste mensen. Er bestaat niet zoiets als slecht weer. Slechts is er slechte regenkleding. En het weer komt van God, dus kan nooit slecht zijn. Voorbij Elten, in de Achterhoek, transformeerde de miezer in een regenbui. En toen ik net in het Winterswijkse café het Zwaantje was neergestreken voor koek en zopie, verwerd die buienregen tot natte sneeuw. Hoe goed gekleed je ook bent, ik bedoel, ik kon bij wijze van spreken zonder gêne op allerlei terrassen rondbewegen in deze fietsvakantiekleding, en in het Zwaantje ook niets dan bewondering of totaal onverschillige blikken, hooguit verbazing, maar geen minachting om de uitrusting, maar hoe goed gekleed ook, dit weer wordt wel gewoon irritant, op een gegeven moment. Ondanks die wind mee. In het aanvankelijk beoogde eindpunt Coesfeld was ik echter, na 105 km fietsen, dusdanig opgeknapt van ‘Tee und Küchen’, dat ik besloot nog maar helemaal door naar Münster te fietsen (38 km bonus). Het werd droog, maar ook donker. Het laatste anderhalf uur door het donker was bepaald niet relaxt fietsen, ondanks Linkin Park en Taylor Swift op de oren. Maar goed, het is natuurlijk gewoon gelukt. Nu lig ik behoorlijk voor op schema, dus morgen ga ik eerst maar eens op zoek naar een hip Münsters Frühstücktentje, voordat Dag 2 anfangt.

Oostwaarts Dag 2: Münster – Hövelhof (113 km).
En dit was weer een totaal andere dag dan gisteren! Na een veganer cappuccino en dito granola met biofruit in het zeer hippe Münster te hebben verorberd, begon ik de R1 Europaradweg te volgen. Dat ging niet zonder slag of stoot: brug afgesloten, weg onder water, bord met “R1 in 1,5 km gesperrt” (wel dank voor de head’s up) en aan het eind bospad afgesloten. Maar toch! Tot half 1 was het droog, wind altijd in de rug en die Sonne brak zelfs eventjes door! Had ik nou maar toch die zonnebril meegenomen. Na Warensdorf kwam er toch wat nederslag uit de hemel, maar echt hard ging het niet plenzen vandaag. Veel over rustige mooie landweggetjes gereden, weinig autoverkeer. Wat een verademing ten opzichte van gisteren. Af en toe waren de wegen wel onverhard. Altijd maar weer hopen dat je geen “Platte” krijgt (lekke band). In Gütersloh weer even thee gedronken. In en rondom dat stadje prachtig langs het riviertje de Dalke gefietst. Nu weer in een LuftBnB, in Hövelhof. Eten en uitrusten. De benen zijn nog in uitstekende staat. Morgen gaan we klimmen in het Teutoburgerwoud!

Oostwaarts Dag 3: Hövelhof – Stadtoldendorf (119 km, 944 hoogtemeters).
Es sollte ein Traumtag auf dem Rad werden, denn alle Vorzeichen stimmten! Und ein Traumtag war es. Even na zevenen zat ik al in de bakkerij van de Edeka in Hövelhof. Iets minder hip dan het ontbijtje gisteren. In die enorme supermarkt bleek men gelukkig ook Ladegeräte (telefoonopladers) te verkopen, aangezien ik de mijne in Münster had achtergelaten. Helaas bleek hij niet te doen wat hij beloofde (50% erbij in 30 minuten!). Dus, met een half opgelaten mobiel op pad, richting het Teutoburger Woud! De zin zat er goed in. Het werd allengs dag. De temperatuur zou rond het vriespunt blijven hangen vandaag, maar LAAGJES MERINOWOL, lieve lezers! In de dorpsbakkerij te Detmold nuttige ik mijn tweede ontbijt (gigantische croissant en een voor Duitse begrippen uitstekende cappuccino). Ik reed gestaag door en ving al een glimp van het ontzagwekkende Hermannsdenkmal dat boven de heuvelranden uittorent. En toen ik de R1 al weer een stuk verder was gevolgd en nog eens omkeek, zag ik het gevaarte nog eens, in de verte. Zijn speer likte aan de wolken en zou daar weldra in verdwijnen, terwijl ik oostwaarts steeds zonniger tijdingen tegemoet fietste. Maar de heldhaftige Hermann overleeft de mistige geschiedenis. Als Arminius slachtte hij 2000 jaar geleden in deze contreien de Romeinen af, onder leiding van de generaal Varus. Keizer Augustus zou vloekend in bed nog wel eens “Vare Vare, redde mihi legiones” hebben gepreveld (Varus Varus, geef me mijn troepen terug!). Een schitterend glooiend en besneeuwd stuk Teutoburger Woud volgde, met zelfs een stukje onverhard en ongenadig omhoog. De R1 is geniaal, maar de weinige niet-geasfalteerde delen zijn stressvol (tenzij je gravelbanden hebt). De westenwind woei me bij vlagen weer fier vooruit. Mooie uitzichten met flinke heuvelpartijen die kriskras over het land gedrapeerd lagen waren aan de orde van de dag. Veel windmolens. Een gulle zon. Een blauwe bewolkte hemel. Kortom, heerlijk fietsweer. En bij Höxter ook nog een tijd lang van het Weserbergland genoten. Holzminden was een pareltje wat dat betreft. Aan de luwe flanken van de heuvels was het wel flink koud, maar, laagjes, inderdaad. Na 119 km afgestapt in Stadtoldendorf.

Oostwaarts Dag 4: Stadtoldendorf – Bad Harzburg (106 km, 1006 hoogtemeters).
Weer zeer vroeg op. Het is noodzakelijk als je veel kilometers wil maken, niet zo’n snelle fiets hebt en het liefst het donker wil vermijden, om bijtijds de benen te laten draaien. Zo geschiedde. Rond 08:00 verliet ik het olijke Stadtoldendorf. De eerste tien minuten kwam er flink wat sneeuw in m’n ogen (wind tegen, ho eens even, dat hadden we niet afgesproken). De rest van de dag heeft het verder niet gesneeuwd, op hagel na (laatste tien minuten, cirkel rond). Wel had ik de wind af en toe wat meer van opzij vandaag, en dan voel je een stuk beter dat het eigenlijk echt freaking koud is. Maar, ik zeg het nog maar eens: laagjes…
Vandaag ging desalniettemin moeizamer dan gisteren. Het weer zat dus minder mee en ook de geliefde R1/Europaradweg leidde me meer dan eens over avontuurlijke drassige maar ook stenige bospaden (ik moest zelfs een stuk lopen, omwille van mijn fiets) of een oude weg op “…sehr knubbligem Belag”, zoals in het routeboekje staat (plaatselijk zeer hobbelig oppervlak). Op een gegeven moment had ik het goed koud en hoopte ik op een beklimming om mezelf weer warm te trappen. Kreeg ik zo’n modderbende in het bos! Maar goed, als het alternatief langs een drukke provinciale weg is… Soms koos ik dat alternatief overigens wel als de weg echt ongebaanbaar was. Er zijn grenzen. Wel wat gekloot met de route dus.
In Bad Gandersheim na 45 km de eerste pauze. Ik vond mezelf terug in een kitsch café waar een handvol senioren hem al flink aan het raken waren (het was net 10:30 geweest). Einbeck zag er schitterend uit, maar ik reed door. In Goslar stopte ik wel voor verwarming en versnapering. Geweldige Altstadt, en de Harzer heuvelruggen die de luchten sieren geven het stadje nog meer glans. Het lusje door het Okertal heb ik ten slotte geskipt, het werd rechtstreeks naar m’n overnachting in Bad Harzburg. Redelijk gaar nu!

Oostwaarts Dag 5: Bad Harzburg – Magdeburg (98,7 km, 586 hoogtemeters).
Gisteravond overwoog ik al sterk om vandaag te gaan afwijken van de R1 en met de zuidwestenwind vol in de rug naar Maagdenburg te gaan fietsen. De kok van de pizzeria in Stadtoldendorf zei me al in een onderhoudend gesprek dat er in de Harz altijd veel sneeuw ligt. Er bleek vanochtend veel sneeuw en gladheid op de wegen te liggen, en die R1 zou me doodleuk over de noordelijke rand van de Harz sturen, met uitstapjes de bergen in. Ongetwijfeld verschrikkelijk mooi, maar de ervaring heeft geleerd dat dat vaak dus ruig terrein is. Mijn banden hebben al wonderbaarlijk veel doorstaan, maar dit leek me te veel van het goede. Zeker ook met die gladheid. Nou, wat een uitstekende keuze had ik daar gemaakt! Eerst reed ik nog een stuk door het Nationalpark Harz (gewoon goed asfalt) en daarna reed ik de hele dag in noordoostelijke richting, vol de wind in de rug. Het was bovendien zonnig! En rond de 2 graden. Geen ongeasfalteerde blubberboel vandaag, maar heerlijk doorkarren. Ik liet de Harz achter me en wanneer ik omkeek bood dat een prachtig beeld: de lange bergketen die zich steeds duidelijker aftekende hoe verder ik ervandaan reed. Precies erboven hing ook een hele strook wolken die als het ware afgebakend waren van de blauwe hemel waaronder ik reed. Provinciale wegen wisselden zich af met paden als de “Huy-Radbahn” (Huy is een gemeente hier; ik voel een “Van Huy tot Huy”-ronde aankomen) en de Telegraphenradweg, die langs oude telegrafiestations voert. Vlak voor de heerlijke afdaling richting Badersleben (veel plaatsnamen eindigen hier op -leben) wierp ik nog een blik naar achteren, waar de bergruggen fenomenaal in het landschap schitterden. De Harz, ik zal er terugkeren, en nu geniet ik vooral van het aangezicht ervan vanuit de “Magdeburger Börde”, zoals dit gebied heet. Grappig was nog om keer op keer de Nederlandse stelregel gelogenstraft te zien worden: ga naar de kerk en/of het marktplein van een plaats en je vindt er cafés en restaurants. In Duitsland werkt dat gewoon niet. Dit vraagt om diepgravend sociologisch onderzoek. Na 98 km stapte ik af in de hoofdstad van Sachsen-Anhalt. Benen voelen prima, knieën protesteren af en toe. Berlijn is niet ver meer!

Oostwaarts Dag 6: Magdeburg – Brandenburg an der Havel (84,83 km, 253 hoogtemeters). Het was vandaag zowaar “warm”: rond de 10 graden! Het vest kon daarom uit, met minder gelaagdheid kon ik vandaag prima toe. Het landschap was daarbij ook vele malen vlakker dan de vorige ritten. Ik reed door uitgestrekte velden en verlaten uitziende dorpen. Veel mooie plaatsnamen, als Ziepel, Ziesar, Tryppehna of Möckern. Soms fietste ik op provinciale wegen met weinig auto’s (het was ook zondag), soms door mooie bossen. Weinig mensen gezien vandaag. Prima dag om podcasts en muziek te luisteren. De wind bleef nog altijd gunstig. De crank, zeg maar het belangrijkste gewricht van een fiets, schreit steeds heviger en is aan slijtage onderhevig; misschien ook niet gek na die honderden kilometers. Mijn knieën doen zich ook al wel voelen en rond het zitvlak treedt enige beursheid in, al zijn de benen verder in orde. Ik ben inmiddels neergestreken bij een fietsvriendelijk stadspension in Brandenburg an der Havel dat is aangesloten bij “Bett und Bike”: een soort Duitse “Vrienden op de Fiets”! Genial. Morgen is de laatste rit naar Berlijn! In warmer tijden met ook meer zonuren had ik wellicht vandaag die laatste 70 km er ook nog wel uitgeperst. Het is immers niet ver meer, en Magdenburg – Berlijn is even ver als Lent – Münster (ca. 150 km). Potsdam staat ook gewoon al op de fietsbordjes. Maar ik heb die laatste etappe toch maar doormidden geknipt. Wie dat lame vindt, nodig ik uit ook eens eind november naar Berlijn te gaan fietsen op een normale fiets ;).

Oostwaarts Dag 7: Brandenburg an der Havel – Berlijn
Geschafft! Lent – Berlijn in zeven geweldige tochten over in totaal 769 km. Fietsenderwijs van west naar oost een gelaagde dwarsdoorsnede van Duitsland gemaakt. Münsterland Teutoburger Woud, Weserbergland, de Harz, het gebied rond Magdeburg, het “Jerichower Land” ten oosten van de Elbe met plaatsen als Ziepel en Ziesar, Brandenburg en tot slot Potsdam. Op Dag 7 (91 km) had ik nog een extra lus ingelast voor het uitzichtpunt op de Götzerberg en een stuk de Havelradweg gevolgd, om autoverkeer te vermijden. Vanaf het bordje Berlijn was het nog 30 km tot de Brandenburger Tor. Veel herkend van mijn tijd hier! Vrijwel altijd had ik de wind mee deze week. De eerste anderhalve dag veel verschillende soorten neerslag, maar daarna heb ik ook veel zon en blauwe lucht gezien. Mede dankzij gewoon echt goede kleding, een uitstekende fiets en de nodige fietservaring is het allemaal goed verlopen. Ook in het najaar lag het landschap er bij vlagen schilderachtig bij. Ik denk dan direct aan de glooiende witte heuvels bij het Hermannsdenkmal. Ook de Harz was echt mooi. Een aantal dagen volgde ik de R1/Europaradweg, die vaak mooie rustige fietspaden aandeed, maar soms ook onverharde ellende. In het besneeuwde en gladde Bad Harzburg week ik daar vanaf. Een prima keuze. Ik heb nu in vijf deelstaten kilometers gemaakt: Noordrijn-Westfalen, Nedersaksen, Saksen-Anhalt, Brandenburg en Berlijn zelf. Hoe veel precies, zoek ik later uit. Zum Wohl und bis bald!