West-Drenthe
De negende Drentse rit
Dit was de laatste fietstocht van de Pesser week.
D9: West-Drenthe
De donderdag was qua fietstocht de mooiste dag van de Pesser week. Dit komt met name doordat we weer een heerlijk stuk door het Drents-Friese Wold fietsten: niet alleen doorkruisten we het Doldersummerveld, waar we nog een indrukwekkend oorlogsmonument bezochten, maar ook reden we een gedeelte door zeer bosrijk gebied, ten noorden van Diever, kronkelend richting de Rijksweg en de Drentse hoofdvaart. Die staken we toen over, pakten Eemster en Leggeloo mee en gingen weer terug. Maar aan het begin van de tocht fietsten we door de meest westelijke regionen van de provincie, namen we een plukje Overijssel mee en kwamen we zelfs door voor de Nederlandse geschiedenis belangrijke plaatsen: de veenkoloniën. “Het is 1818 en Nederland staat in brand”, werd wel gezegd in het begin van de 19e eeuw, vlak na de Napoleontische tijd. Om Nederland van de armoe te behoeden, werd door generaal Johannes van den Bosch een begin gemaakt aan de invloedrijke Maatschappij van Weldadigheid. Arme stedelingen werden naar West-Drenthe gehaald om te werken, te wonen en te leven. Aan sociale voorzieningen geen gebrek: boerderijtjes om in te wonen, winkels, kerken, scholen, rustoorden, wat niet al. Het doel was, in de woorden van schrijver Wil Schackmann, ‘verarmde landgenoten uit hun toestand van ‘diepe ellende en daaruit spruitende zedelijke verbastering’ te halen.’ Diens boek De Proefkolonie ben ik thans aan het lezen. Uiterst interessante materie, zeker als je bedenkt dat de Maatschappij van Weldadigheid wordt gezien als een beweging die aan de wieg heeft gestaan van de verzorgingsstaat.
Op het terras van Hotel Frederiksoord, waar we overigens allemaal netjes op anderhalve meter van elkaar zaten, kwam dit allemaal niet ter sprake. Maar binnen in het café, toen ik even naar het toilet ging, zag ik enorme wandschilderingen van de Maatschappij van Weldadigheid. Ik vroeg een serveerster die glazen aan het polijsten was wat nou precies een “veenkolonie” inhield. Zij probeerde mij te helpen, maar wist het duidelijk ook niet precies. Toen een collega langsliep hoopte ze dat hij haar kon bijstaan. “Weet jij misschien wat die mensen dan koloniseerden?” vroeg ze. “Ja, maar niet vandaag!!” beet hij terug, en haastte zich naar buiten met een dienblad vol cola light. Buiten het feit dat ik niet vroeg wat die mensen dan koloniseerden (het land natuurlijk), en buiten het feit dat de betreffende collega buitengewoon disproportioneel reageerde (zo druk was niet, en wij moesten al lang wachten op aandacht van het personeel, en ik had niet de indruk dat de andere gasten en masse naar binnen stormden om het personeel te bestoken met moeilijke vragen over de Maatschappij van Weldadigheid; bovendien kon hij ook blij zijn dat er een klant was die bepaald niet uit de regio kwam en geïnteresseerd was in op zijn minst het interieur van het onderhavige café), was dit een vermakelijk en onderhoudend minuutje, waarvan ik later op de fiets uitgebreid verslag deed aan mijn vriendenschare. “Nou jongens, ik heb een ruzie veroorzaakt binnen.” Overigens hebben we louter positieve ervaringen gehad met het personeel in de Drentse cafés en restaurants. Iedereen kwam praatjes maken, vaker dan eens. Men maakte ook grapjes en was buitengewoon vriendelijk.
Afstand: 64,62 km
15 nieuwe plaatsen: Wapse (wit), Wapse (blauw), Wapserveen (wit), Wapserveen (blauw), Nijensleek, Frederiksoord, Wilhelminaoord (wit), Wilhelminaoord (blauw), Vledderveen, Vledder, Doldersum, Wateren, Zorgvlied, Eemster, Leggeloo
